Vandaag precies zeventig jaar geleden: DOS - Vriendenschaar

Tegenwoordig is de eredivisie de hoogste afdeling in het Nederlandse voetbal. De vergelijking tussen de eerste klasse in die tijd en de eredivisie nu, gaat in alle opzichten mank. Toen was er nog uitsluitend van amateurvoetbal sprake. Technisch, tactisch en conditioneel is het huidige voetbal van veel hogere kwaliteit dan toen. Wie nog wel eens oude filmbeelden ziet van het voetbal uit het verleden, valt natuurlijk op hoe statisch het voetbalspel toen eigenlijk was. Maar alle voetbalploegen speelden in het verleden zo en het bracht ook toen massa's mensen op de banken van de voetbalstadions. Van 'kuipjes'had men nog niet gehoord. Zeker in de jaren van de Tweede Wereldoorlog, waar we het nu over hebben, puilden de stadions uit. en dat was ook het geval bij de eerste beslissingswedstrijd  op 23 april 1943 in het stadion Galgenwaard tussen DOS, de afdelingskampioen tweede klasse West uit 1943 en Vriendenschaar de kampioen uit 1944.

Vanwege de oorlogsjaren had de Nederlandsche Voetbalbond (Koninklijk mocht je vanwege de Duitse bezetting toen niet zijn) de competities in de seizoen 1942/43 en 1943/44 als noodcompetities bestempeld. De afloop van de competities was wegens de oorlogstijd ook ongewis. Geen enkele club hoefde te degraderen. Maar in het seizoen 193/44 besloot men toch beslissingwedstrijden te orgasniseren om kampioenen van die twee seizoenen in staat te stellen te promoveren.

Vriendenschaar was glansrijk kampioen geworden in de tweede klasse van het seizoen 1943/44. Direct na afloop van de competitie waren de wedstrijden tegen DOS geprogrammeerd. Die ploeg wist, als kampioen van het seizoen 1942/43, al maanden lang dat ze kon gaan deelnemen aan de beslissingswedstrijden. De afloop is bekend.
In Utrecht speelden DOS en Vriendenschaar 1-1 gelijk, een week later in Culemborg verloor Vriendenschaar met 1-2 en was onze ploeg uitgeschakeld. DOS moest nog een tweede rondje beslssingswedstrijden spelen tegen OSV uit Oostzaan, maar won die op haar sloffen.

Op 23 april 1944 scoorde sterspeler Bart van den Ham het openingsdoelpunt voor Vriendenschaar. Van de wedstrijd bestaat nog een geluidsopname voor de radio vastgelegd op een grammofoonplaat die in de radiowagen bij het stadion werd vervaardigd. Hoewel piepend en krakend is een geluidsfragment bewaard gebleven. Klik op de foto hieronder en hoor hoe Bart uit een strafschop de 1-0 laat aantekenen en hoe vervolgens het Culemborgse publiek, half Culemborg zat in Utrecht, uit zijn dak gaat.

De wedstrijd werd geleid door internationaal scheidrechter Van Moorsel.

Spelmoment DOS - Vriendenschaar. Antoon van Gendt (bijnaam De Bobberd) attaqueert met gestrekt been een DOS-speler. Geheel rechts scheidsrechter van Moorsel. 

Het voor Vriendenschaar succesvolle seizoen 1943/44 is in een boekwerkje vastgelegd op basis van krantenverslagen en alle foto's uit het Vriendenschaararchief. Er is nog een beperkt aantal exemplaren verkrijgbaar voor € 7,50, te bestellen via hans.jobse@wxs.nl.