De beginjaren na de oprichting
Oprichting
1 mei 1908 is onze oprichtingsdatum. Gekozen werd voor de naam Victoria. Bij toetreding tot de Nederlandsche Voetbalbond (NVB) in 1915 moest de naam worden gewijzigd, want de NVB stond niet toe dat er meer verenigingen onder dezelfde naam bestonden. Het werd Vriendenschaar. Er is later lang gegist naar degene die deze nieuwe naam heeft bedacht. Pas in de jaren tachtig zijn we er achter gekomen dat de naam Vriendenschaar eerder al was ingeburgerd, o.a. bij verenigingen in Tiel en Ochten.
Vriendenschaar is de oudste voetbalvereniging van Culemborg, maar niet de eerste die ooit werd opgericht. Omstreeks maart 1905 kwam de oprichting van Tonido (Tot Ons Nut Is Deze Opgericht) tot stand. Een wat deftig elftal, zoals de eerste voetbalverenigingen in Nederland altijd wat deftig waren. Pas later werd voetbal een volkssport. Tonido werd opgericht nadat op 29 februari 1905 in Culemborg een propagandawedstrijd werd gespeeld tussen UVV uit Utrecht en GVV uit Geldermalsen. Eerder, op 26 januari 1905, werden in de Culemborgsche Courant, als inleiding op deze propagandawedstrijd de voetbalspelregels uitgelegd.
Begin 1908 gaat Tonido ter ziele. Het laatste bericht over Tonido vinden we in de Culemborgsche Courant van 16 februari 1908 en betreft de aankondiging van een voetbalwedstrijd tussen Tonido en een combinatie-elftal van de TVV Vriendenschaar (!) uit Tiel.
Het voetbalspel is kennelijk toch flink aangeslagen, want al op 1 mei 1908 wordt een nieuwe voetbalvereniging opgericht, Victoria. In 1908 nog wordt een boekje gedrukt met het reglement van de vereniging Victoria. Dat vermeldt 10 mei 1908 als oprichtingsdatum. Maar sinds jaar en dag, en zo is dat officieel in andere documenten vermeld, houden we 1 mei 1908 aan.
Oudste foto van Victoria uit 1908. Dit elftal kwam uit tegen een elftal bestaande uit oud-spelers van Tonido. Staande v.l.n.r. T. Smit, Teunis van Vugt, Nol de Jong, J. van Kampen, J. Moerenhout en, met pet, scheidsrechter Speijer. Midden v.l.n.r. A. v.d. Hoeven, N. Ligtermoet en Willem Vink. Voor v.l.n.r. H.van Veen, J. Stam en C. Kok.
Eerste wedstrijden
Als eerste ‘officiële voetbalwedstrijd van Victoria wordt de wedstrijd van 27 december 1908 aangemerkt. Victoria treedt dan aan tegen een elftal bestaande uit oud-spelers van Tonido. Victoria wint deze wedstrijd met 1-0.
Als je goed nadenkt is het onzinnig om te veronderstellen dat dit de eerste wedstrijd van Victoria was, want dan zouden de enthousiaste jongen van toen een mooie zomer zonder voetballen hebben laten passeren. Door snuffelen in oude jaargangen van de Culemborgsche Courant is dan ook een wedstrijdverslag gevonden van 21 juni 1908, waarin Victoria aantreedt tegen het ‘wonderelftal’ van Hercules en daarbij met 5-2 ten onder gaat.
In de daaropvolgende maanden speelt Victoria onder andere nog wedstrijden tegen scholieren van de Rijksnormaalscholen uit Haarlem en Nijmegen, tegen Victoria Den Bosch en tegen TVV Vriendenschaar uit Tiel.
Op 2 mei 1909 wordt in Culemborg een toernooi vanwege het eenjarig bestaan van Victoria georganiseerd. Doordat veel tegenstanders niet komen opdagen, resteert een vriendschappelijke wedstrijd tegen Vriendenschaar uit Tiel, welke met 1-6 verloren gaat.
Op 20 juni 1909 wordt er wederom een toernooi in Culemborg georganiseerd. Na winst op Victoria Den Bosch verliest ons Victoria van ZBVV uit Zaltbommel.
De competitie in
Inmiddels heeft Victoria zich voor de competitie van de Brabantsche Voetbalbond ingeschreven en nemen we voor het eerst in het seizoen 1909/1910 aan een officiële competitie deel. In de daaropvolgende jaren speelt Victoria afwisselend in competities van de Brabantsche en Utrechtsche Bond. Van deze competities is niets meer bekend. Wie onze tegenstanders waren is niet bekend, evenmin of de deelname aan deze eerste competities succesvol was..
Naar de Westersingel
De wedstrijden van Victoria werden gespeeld op weitjes in de uiterwaarden aan de overkant van de Lek,tot aan het moment dat op 31 augustus 1912 (Koninginnedag toen!) het gemeentelijke sportpark aan de Westersingel feestelijk werd geopend.
Sportpark Westersingel ergens tussen 31 augustus 192 en 1915. In roodwit gestreepte tenues is Victoria.
Victoria wordt dan samen met SDO, Wilhelmina en Tot Ons Plezier vaste bespeler van het nieuwe sportpark, dat tot 2011 heeft bestaan. Tot 1976 was Vriendenschaar de bespeler. Daarna waren Culemborg '67 en SMVC gebruiker van het oude sportpark. In 2010 werd het sportpark gesloten en maakte het plaats voor huizenbouw.
Toegelaten tot de NVB
Als gevolg van de Eerste Wereldoorlog zijn veel spelers van voetbalverenigingen voor militaire dienst opgeroepen. De Brabantsche Bond ziet zich daardoor genoodzaakt een noodcompetitie voor het seizoen 1914/1915 uit te schrijven. Na geruime tijd bovenaan te hebben gestaan, beëindigde Victoria de competitie als tweede. Voor de Nederlandse Voetbalbond was dit aanleiding om Victoria bij keuze toe te laten tot de nationale competitie.
Zoals gezegd moest de naam Victoria worden ingeleverd en ging onze vereniging verder, tot aan de dag van vandaag, onder de naam Vriendenschaar. De roodwitte clubkleuren van Victoria werden ingewisseld voor geelwitte.
De eerste jaren in de competitie van de NVB waren heel moeilijk. Zoals blijkt uit de competitie-overzichten eindigde Vriendenschaar in de jaren 1916, 1917 en 1918 steevast op de voorlaatste plaats.
